Ik hoor: ‘Wij hebben altijd goed op onze centen gepast, moeten wij nu bloeden voor landen die dat niet deden?’ Je kunt je de reactie wel voorstellen, maar het is toch ook alsof je de oudste zoon uit de gelijkenis hoort: ik ben altijd een oppassende jongen geweest.
Coronabonds
De tegenovergestelde reactie is er ook. Vooruit, nu niet moeilijk doen, we moeten helpen! Het is een christelijk sentiment, en ook als niet-christenen het zeggen meen ik er nog een spoor van de christelijke boodschap in te horen.
In het opgewonden rumoer van stemmen in Europa gaat het vaak over eurobonds, of coronabonds, leningen die we de Zuid-Europese landen zouden moeten toestaan en waar we gezamenlijk verantwoordelijkheid voor op ons zouden moeten nemen.
Molensteen
De terughoudende Nederlandse opstelling is heus niet zo onverstandig. ‘Ik wil best helpen blussen, buurman, maar ik wil niet je hypotheek overnemen!’, zoals Arjen Lubach het stelde – maar minister Hoekstra gebruikt ook datzelfde woord hypotheek.
Nu zijn rentepercentages al lange tijd heel laag. Maar evengoed zitten de schuldenaars, of het nu landen zijn of particulieren zoals huizenbezitters met een hypotheek, toch vast aan schuldeisers. In rustige tijden hoeft dat geen probleem te zijn, maar in een crisis raken mensen in de knel. Schulden worden een molensteen om hun nek. Geldschieters, zoals banken en aandeelhouders, krijgen een beklemmende macht. Kijk naar hoe het Griekenland is vergaan. Daarom wordt wel gepleit – net als destijds – voor een herstructurering van schulden, een soort schuldhulpverlening op internationaal niveau, waarbij de schuldeisers water bij de wijn doen.
Bloed
Tenslotte zijn we wereldwijd van elkaar afhankelijk. Als grenzen dichtgaan en het economisch verkeer stokt, krijgen wij allemaal klappen, armen en rijken, arme en rijke landen. We kunnen ons wel rijk voelen en roepen dat we anderen willen helpen, maar zit daar niet af en toe wat zelfoverschatting onder? Ook onze rijkdom is niet onuitputtelijk, en wat is dan naastenliefde en barmhartigheid?
De enige oplossing is dat schulden worden kwijtgescholden, helemaal. Dat kan alleen door iemand die zelf over onuitputtelijke middelen beschikt en ze zonder enige terughoudendheid ter beschikking stelt. Dat is God, die betaalde met zijn bloed.
drs Piet Houtman