ds. Rutger Heij
Zou je bovenstaande niet bidden wanneer je de beelden uit Afghanistan ziet? De Taliban achterop pick-ups in Kabul, wanhopige mensen voor de hekken van het vliegveld, de Hercules C130’s die opstijgen uit de stoffige hitte. Waarom zagen we het niet aankomen? Boeide het ons niet wat er met de Afghaanse bevolking gebeurde? Geloofden we teveel in onze exportdemocratie?
Wat worden we hard met onze neus op de feiten gedrukt. Het feit dat de Taliban gelooft in een samenleving volgens hun principes. Het feit dat je gedrag tijdelijk kunt veranderen maar onderliggende structuren veel minder. Het feit dat onderlinge afhankelijkheid en loyaliteit niet in twintig jaar verdwenen zijn. Er is meer dan een generatie nodig voor verandering.
Vanaf de bank voor het journaal kijken we een andere wereld in. Zou je het nog voor jezelf kunnen zingen ‘Geef vrede, Heer, geef vrede’? Wij kunnen ons nauwelijks voorstellen hoe het is om te leven in angst en pijn. Onze rol is eerder die van vredestichters. Maar ook dat is mislukt. Of bleek in ieder geval van tijdelijke aard. En dus zingen we het weer: ‘Er wordt zoveel geleden’.
En Jezus dan? ‘Die voor ons heeft geleden, gestreden onze strijd’. De strijd die Hij heeft gestreden moet je niet geestelijk opvatten. Het evangelie schets een samenleving, door God gevormd, waarin Hij centraal staat en aanbeden wordt. Denk aan het oude Israël en het nieuwe Jeruzalem. Jezus’ strijd ging om het samenleven van God en mensen, en mensen onderling. Misschien mag je zelfs zeggen, het gaat om het samenleven van mensen rond God.
Hoelang gaat het in de westerse democratieën nog goed? De mens aanbidt God of zichzelf. De vrede in het westen is wankel als er geen God erkend wordt. Zelfaanbidding verteert elke waarde. In een waardeloze samenleving wint de sterkste. Kijkend naar de beelden uit Afghanistan realiseer ik me dat degene met de Kalasjnikov in de hand bepaalt wat er gebeurt. Machteloze woede welt op: geef mij zo’n ding. En toch wordt vrede nooit bereikt door geweervuur. Het stelt slechts een grens aan de haat: tot hier en niet verder. Een zone van vrede, meer zit er nog niet in. Alleen Hij die alles en iedereen regeert kan ware vrede geven.
Geef vrede, Heer, geef vrede,
de wereld wil slechts strijd.
Al wordt het recht beleden,
de sterkste wint het pleit.
Het onrecht heerst op aarde,
de leugen triomfeert,
ontluistert elke waarde,
o red ons, sterke Heer.