Door ds Rutger Heij
Je kunt wat hier genoemd wordt verdelen over de as ‘leer en praktijk’. Ik herken in mijn eigen leven een ontwikkeling. Lag eerder voor mij de kern van het geloof in de leer (Jezus is gestorven voor mijn zonden), nu ligt die meer in de praktijk (het gaat om het doen van concrete daden van liefde en trouw). Een tweede as waarover je de gegeven antwoorden kunt verdelen is die van ‘verleden en toekomst’. Wanneer je de kern van het geloof ziet bij de dood van Jezus Christus aan het kruis, zit je in het verleden, een antwoord als ‘blijven vertrouwen dat het goed komt’ kijkt meer naar de toekomst.
Met de catechisanten ben ik vervolgens op zoek gegaan naar wat de Bijbel aanreikt als kern van het geloof. Ik liet ze 1 Korintiërs 2:2 lezen, waar Paulus zegt: ‘Ik had besloten u geen andere kennis te brengen dan die over Jezus Christus – de gekruisigde.’ Maar ook Galaten 6:14-15: ‘ik wil me op niets anders laten voorstaan dan het kruis van Jezus Christus, onze Heer, waardoor de wereld voor mij is gekruisigd en ik voor de wereld. Het is volkomen onbelangrijk of men wel of niet besneden is, belangrijk is dat men een nieuwe schepping is.’ En we lazen wat Jakobus in zijn brief schrijft: ‘Zo is het ook met geloof: als het zich niet daadwerkelijk bewijst, is het dood’ (2:17).
Als volgende stap liet ik ze de kern van Gods wezen benoemen. Trouw, zorgzaam, liefdevol, zeiden ze. We lazen onder andere 1 Johannes 4:8: ‘Wie niet liefheeft kent God niet, want God is liefde’ en Exodus 34:6-7. Daarna liet ik de catechisanten twee wat grotere gedeelten lezen, Efeziërs 2:1-10 en Titus 3:3-8. In beide gedeelten wordt het evangelie heel kort onder worden gebracht: we hadden een rotleven, maar door Gods liefde zijn we daarvan door Jezus gered en op het spoor van het goede leven gezet. Nog korter gezegd: we zijn gered door Jezus om lief te hebben.
Als laatste vroeg ik de catechisanten: hoe verbind je aan deze kern nou andere dingen uit het geloof, zoals de kerk, aanbidding, lezen en bidden, de wet, je keuzes? Al pratend werd ook dat duidelijk. In de kerk leer je de kern van het geloof kennen (de theorie) en leer je concreet liefhebben (de praktijk). En wat aanbidding betreft, wie de kern van het geloof tot zich laat doordringen gaat God aanbidden – onvermijdelijk. Ook door in de Bijbel te lezen leer je de kern van het geloof kennen en in je gebeden kun je God danken voor de redding door Jezus en bidden om kracht om lief te hebben. De wet ga je doen uit dankbaarheid voor je redding en de wet laat je ook zien hoe je leven in liefde er uit moet zien. En voor je (dagelijkse) keuzes functioneert de kern van het geloof als kompas; maak je keuzes vanuit je liefde voor God en de naaste.