Door Jorrit Woudt
Zondag 15 januari 2023
2e zondag na Epifanie
Ik heb mijn knecht een lamp bereid, zijn licht zal stralen voor altijd (Ps. 132:9 GK)
God gebruikt wonderlijke boodschappers om de inwoners van de hoofdstad van het beloofde land het geboortebericht van zijn Zoon over te brengen. Heidenen die zich inlieten met astrologie komen kinderen van Abraham vertellen dat hun Koning is geboren. Een veelzeggende reactie: het kwam niet bij ze op dat dit wel eens de vervulling van Gods beloften zou kunnen zijn, voorzegd door de profeten. Ze deden ook geen moeite om meer te weten te komen over die ster waarvan de magiërs spraken. Nee, ze raken verontrust omdat koning Herodes het op de heupen kreeg. Ze zijn banger voor zijn schrikreactie en de eventuele gevolgen daarvan, dan dat ze nieuwsgierig worden naar het nieuwsfeit zelf.
Opvallend: de argwanende Herodes (een Edomiet!) roept direct alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk bij elkaar om uit te pluizen wat dit allemaal te betekenen heeft. Zou deze complotdenker toch nog iets hebben opgestoken van de godsdienstlessen die hij tijdens zijn opleiding heeft ontvangen? Het blijkt een gouden greep, want de bijbelgeleerden weten feilloos op te rakelen waar de Messias (een woord dat de magiërs niet hadden gebruikt!) geboren zou worden. Maar om even terug te komen op die ster: je mag je toch niet inlaten met alles wat met astrologie en waarzeggerij (HC vr./antw. 94) te maken heeft? Is het dan niet zo slecht om af en toe eens in de horoscoop van De Telegraaf of Libelle te lezen wat je de komende week gaat meemaken? De HERE laat in de Bijbel duidelijk weten hoe Hij daarover denkt. Bij het oordeel over Babel spot Hij met hen die naar de sterren staren, die de hemel kunnen uitleggen en je per maand laten weten wat je overkomen zal (Jes. 47,13). Hij waarschuwt zijn volk: ‘Volg andere volken niet na, raak niet van slag door tekenen aan de hemel, ook al jagen die de hele wereld schrik aan’ (Jer. 10,2).
Er mag bij het volk van God geen plaats zijn voor wichelaars (Deut. 18,10). ‘Laat je niet in met waarzeggerij en toekomstvoorspelling’ (Lev. 19,26). Het kan best zo zijn dat de Here verschijnselen in de sterrenwereld deed optreden die alleen door deze magiërs werden waargenomen. Of dat hun interpretatie ervoor zorgde dat een voor anderen gewoon verschijnsel juist voor hen betekenisvol werd.
Hoe dan ook, God heeft deze mannen willen aanspreken in hun eigen taal en belevingswereld. Een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen (Luc. 2,32). Calvijn voegt daaraan toe dat het overigens niet zozeer hun eigen astrologische kennis was, als wel de openbaring van de Heilige Geest, die hen heeft doen zien wat de betekenis was van die buitengewone verschijning aan de hemel. God is de schepper van hemel en aarde. Van zon en maan, maar ook van de sterren (Ps. 33,6), Hij bepaalt hun getal en roept ze bij hun naam (Ps. 147,4). Hij kan ze gebruiken hoe en waartoe Hij dat wil. De heidense profeet Bileam profeteerde: ‘Een ster komt op uit Jakob, een scepter uit Israël’(Num. 24,17). De kersverse vader Zacharias zong: ‘Dankzij de liefdevolle barmhartigheid van onze God zal het stralende licht uit de hemel zich over ons ontfermen’ (Luc. 1,78). De ster die de wijzen zagen en volgden bracht hen bij Jezus, het licht der wereld (Joh. 8,12), de stralende morgenster (Opb. 22,16).
Klik hier voor de link naar het YouTube filmpje