Jezus vraagt aandacht voor het omgekeerde: door de ogen komt naar buiten wat in ons hart is. Dat kan licht zijn of duisternis, begeerte of dankbaarheid. Wij zeggen wel eens, iemand kijkt donker. Dan bedoelen we: hij of zij kijkt boos, toont zich ontevreden. De duisternis van het hart komt naar buiten via de ogen. Je ogen richten zich op wat je mist. Maar als God in je leven is, als je hart vol is van Hem, dan gaan je ogen heel andere dingen belichten. Je gaat kijken naar wat God je geeft. Je wordt dankbaar en tevreden.
Jezus brengt dit onder woorden met die opmerking dat het oog de lamp is van het lichaam (Matteüs 6:22-23). Zoals een auto koplampen heeft, zo zijn de ogen van de mens als koplampen die licht geven. Citroën bouwde in 1955 de snoek met in de modellen vanaf 1968 iets revolutionairs: meedraaiende koplampen. Op het moment dat je aan het stuur draait bewegen de binnenste koplampen mee en verlichten zo de weg waar je naar toe wilt. Op diezelfde manier kun je als mens je ogen liefdevol op God, de medemens en de wereld richten. De vraag is niet: wat krijgen je ogen allemaal te zien, maar hoe en waarnaar kijk jij? Richt jij je ogen op wat God je geeft of kijk je naar wat je mist? Wie kijkt naar wat God geeft wordt dankbaar, kijk je naar wat je mist dan word je begerig. Het oog ziet vooruit en dan volgen de voeten. Richt je ogen liefdevol op God, de medemens en de wereld. De Bijbel geeft genoeg voorbeelden van mensen die met een verkeerd oog keken en daardoor zondigden (Genesis 3:6, 4:5, 13:10). Het is niet zo dat je al kijkend bij God uitkomt. Het is omgekeerd, vanuit een hart dat God kent ga je Hem zien. En ga je ook je medemens in het juiste licht zien: als kostbaar schepsel, als broer of zus.
Ga voor jezelf na of er licht of duisternis uit je ogen komt. Vaak zal het dubbel zijn, wisselen licht en donker elkaar af, kijk je nu eens begerig dan weer dankbaar. Hoe versterk je die dankbaarheid en hoe raakt je hart steeds meer gevuld met God en zijn licht? Het antwoord is bidden. Wie bidt richt zich op God. Je erkent Hem als God boven je. Je zet Hem centraal in je gedachten. Daarmee verandert je leven. Bidden maakt een anders mens van je. Wie bidt sluit zijn ogen voor wat van buiten komt. Je vraagt Gods Geest om in je hart te gaan werken. En als je je ogen opendoet is de wereld niet veranderd maar kijk je wel op een andere manier om je heen. In de meest aanmoedigende brief van het Nieuwe Testament, de Hebreeënbrief, staat in hoofdstuk 12:2: ‘Laten we (…) de blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en voltooier van ons geloof.’
Door: Ds Rutger Heij