Door Jorrit Woudt
Zondag 20 november 2022
Eeuwigheidszondag
Onze God is een reddende God, bij God, de HEER, is bevrijding uit de dood (Ps. 68,21).
De dood hoort niet bij het leven. Toch krijgt iedereen er mee te maken. Bij ernstig lijden kan de dood zelfs als een bevrijding worden gezien. Genuanceerd: dat kan alleen omdat de Here Jezus ons lijden op zich nam en de dood tot een doorgang naar het eeuwige leven heeft gemaakt (HC vr/antw 42). Hoe mensen met de dood omgaan is in de loop der tijd veranderd. Soms wordt liefdevol geprobeerd hem minder hard te laten lijken om het verdriet iets te verzachten. Door persoonlijke details en specifieke herinneringen wordt gepoogd de overledene toch op een bepaalde manier ‘voort te laten leven’ in de harten van de nabestaanden. De realiteit blijft echter keihard: hoe mooi ‘iemand er ook bij ligt’, de ziel is eruit, het is die persoon niet meer. Op zo’n moment komt het erop aan om door je tranen heen op Christus te blijven zien en je vol vertrouwen over te geven aan Gods rijke beloften van nieuw en eeuwig leven door zijn Zoon. Maar dat kan zó ontzettend moeilijk zijn! De rechtvaardige gaat te gronde en niemand bekommert zich erom; ook trouwe mensen sterven, maar niemand ziet in dat de rechtvaardige sterft doordat er onrecht heerst (Jes. 57,1). De dood maakt alles kapot wat dierbaar is in een mensenleven. Juist op deze zondag, waarop in veel kerken de overledenen worden herdacht, komt dat extra hard binnen. Wonden van verlies en gemis zullen in dit leven nooit helemaal helen, littekens blijven. Maar toch zetten we hier geen punt, maar een komma. Want wie de rechte weg bewandelt zal rust hebben op zijn sterfbed en de vrede binnengaan (Jes. 57,2). Deze verzen uit Jesaja zijn subliem op muziek gezet door de componist Jacobus Gallus (1550-1591). Hij is ook wel bekend geworden onder de Duitse naam Jacob Handl (wij zouden hem Jaap de Haan noemen). Na zijn opleiding in een Cisterciënzerklooster in Carniola, een regio in het huidige Slovenië, woonde Gallus een aantal jaren in de Benedictijner abdij van Melk (Oostenrijk); iedereen die wel eens over de E60 naar Wenen is gereden heeft dat imposante gebouw ongetwijfeld zien liggen, op die heuvel in de Donauvallei. Daarna was Gallus een tijdlang lid van de Weense hofkapel en ook werkte hij nog als kapelmeester voor de bisschop van Olomouc (Tsjechië). De laatste jaren van zijn leven was hij werkzaam als organist in Praag. Zijn bekend geworden ‘Ecce quomodo moritur justus’ (waarvan de muziek zelfs geleend werd door Händel en Mozart) is gebaseerd op Jes. 57,1-2 met daaraan toegevoegd ‘In vrede is zijn rustplaats bereid en in Sion is zijn woning’, wat doet denken aan Ps. 132,13-14. De dood heeft niet het laatste woord, ook wij mogen eens opstaan in heerlijkheid (HC Zondag 17). Moge dat op deze eerste dag van de week, de dag van Christus’ opstanding, tot troost zijn voor ieder die vandaag een overleden geliefde gedenkt. Eens is het eeuwig Pasen!
Klik hier voor de link naar het Youtube-filmpje