Secularisatie

‹ Terug naar overzicht
Geplaatst op:
Het lijkt erop dat we in de GKv harder dan ooit seculariseren. Het landelijk aantal kerkleden krimpt al jaren achtereen, middagdiensten worden steeds minder bezocht, jongeren zijn nauwelijks bij de kerk te betrekken, maar hun ouders gaan niet vrijuit, ook voor hen lijken God, geloof en kerk steeds minder belangrijk te zijn. Wat zijn de oorzaken? Ik benoem een aantal dingen vragenderwijs.

Door ds Rutger Heij

Allereerst de toegenomen welvaart. Het verhaal van het evangelie gaat over redding. Over een toekomstige wereld waarin de ellende van deze wereld voorbij is. Maar ervaren wij die ellende nog en hebben wij het gevoel dat we gered moeten worden? Of redden we onszelf prima? We genieten van het leven hier op aarde, met zijn vakanties, relaties, lekker eten en drinken, reizen, plezierig werk en vroeg pensioen. Als die dingen ons bezig houden en we vooral daarover praten, is het dan gek dat onze kinderen denken dat het daar om gaat in dit leven? En waarom zou je nog verlangen naar het paradijs als je daar al in woont?

Ik denk ook aan de sociale media. Jongeren groeien ermee op. Informatie is altijd onder handbereik. Maar is het de waarheid en is het de hele waarheid? Op zijn minst is de informatie die je op het internet en op sociale platforms vindt eenzijdig. Het verhaal van het evangelie is hooguit een van de vele verhalen. En alles wat niet zichtbaar en bewijsbaar is blijft buiten beeld. Het evangelie is in deze informatiestroom vreemder dan ooit. Daarnaast vragen de sociale media, Whatsapp incluis, enorm veel tijd. Is een smartphone voor mij nog een apparaat dat ik gebruik, voor jongeren lijkt het eerder een apparaat dat hen gebruikt.

En wat te denken van de implosie van grote woorden. Hier moeten we de hand in eigen boezem steken. Als vrijgemaakten wisten we het altijd zo goed. We hadden stellige overtuigingen en steile meningen. We wezen af en keurden fout. En dan niet alleen wat er in de wereld te koop was, maar ook wat andere christenen deden en dachten. Ondertussen doen we zelf de dingen die we vroeger afwezen: liedboek, vrouw in het ambt, wereldraad van kerken; om maar wat te noemen. Voor wie nu opgroeit in de kerk lijkt het zomaar alsof we alles simpelweg loslaten.

Mogelijk kun je dit lijstje van oorzaken van de secularisatie binnen de GKv nog aanvullen. Ik hoor het graag (rheij@hetnet.nl). Maar hoe nu verder en is het tij nog te keren? Alles in me verzet zich tegen de doorgaande ontkerkelijking. Zelf voel ik ook de zuigkracht. Het is net als zeewater dat het zand onder je voeten vandaan trekt. De weg terug is geen optie, de welvaart is er nou eenmaal en de sociale media en het internet ook. Daar kan alleen God wat aan doen: in gebieden op aarde waar het leven onzeker is lijkt geloven sterker. Ik zie een uitweg in keuzes die we maken, keuzes voor het evangelie en tegen de welvaart. Verder lijkt het me belangrijk om met elkaar in de gemeente de relevantie van het evangelie op te zoeken en te blijven benoemen. Laten we ook de wederkerigheid van contacten met christenen uit andere (bovengenoemde) delen van de wereld ten volle benutten. En we moeten volgens mij meer bidden. Bedenk daarbij: eerder dan dat het gebed dingen verandert, verandert het gebed ons. En dan veranderen wij de dingen.