Door Jorrit Woudt
Zondag 11 december 2022
3e zondag van Advent
En ik hoorde een menselijke stem roepen: ‘Gabriël, zorg dat hij het droomgezicht begrijpt’ (Dan. 8,16).
Engelen zijn dienende geesten, door God uitgezonden (Hebr. 1,14). Ze maken deel uit van onze aardse werkelijkheid. En hoewel er in onze maatschappij meer aandacht voor robots is dan voor engelen, toch geven ook moderne westerse mensen er blijk van behoefte te hebben aan zingeving en spiritualiteit, aldus Van Houwelingen. In die behoefte kunnen engelen voorzien, door Gods aanwezigheid dichterbij te brengen en concreet te maken. In het boek worden teksten besproken die de betrokkenheid van de hemelbewoners bij wat er hier op aarde allemaal gebeurt illustreren. Ook worden de twee (hoofd)taken van engelen specifiek gemaakt en wordt beschreven hoe het engelenverkeer tussen hemel en aarde zich beweegt via de ware jakobsladder, Jezus Christus (Gen. 28,12; Joh. 1,51). De drie bekendste aartsengelen komen ter sprake: Michaël, Gabriël en Rafaël. De eerste twee zijn de enige engelen die in de bijbel bij name worden genoemd. Van laatstgenoemde wordt melding gemaakt in (jawel, daar zijn ze weer…) de apocriefe boeken. In deze weken voor kerst is de kans groot dat de naam van Gabriël een keer valt bij de schriftlezing in de kerk of bij het bijbellezen thuis. Van alle engelen is hij verreweg de bekendste. Want waar Michaël vooral in de hemelsferen actief is, verschijnt Gabriël regelmatig op aarde. Volgens de islam is hij de belangrijkste aartsengel, omdat hij als enige een goddelijke openbaring overbrengt naar de profeten. Zo zou hij aan Mohammed de Koran hebben gedicteerd. De meesten van ons zullen hem kennen van de geboorteaankondigingen bij Zacharias en Maria. Toch komen we hem ook tegen in het Oude Testament. Tijdens de Babylonische ballingschap verschijnt Gabriël namelijk aan Daniël. De eerste keer legt hij een visioen uit over de toekomst van Gods volk (Dan. 8,15-16). En later, als Daniël in gebed is op het moment van het avondoffer, geeft Gabriël hem een toelichting op Gods vergeving in de profetie van Jeremia (Dan. 9,21). Volgens Van Houwelingen zien de meeste bijbeluitleggers Gabriël ook in de verschijning die nog weer later tegen Daniël zegt (Dan. 10,14): ‘Ik ben gekomen om je inzicht te geven in wat er aan het einde van de tijd met je volk zal gebeuren.’ Een engel uit de hemel die de opdracht krijgt om aardse stervelingen iets te verklaren. Denk ook aan de engelen die tekst en uitleg te geven na Christus’ opstanding (Luc. 24,4) en hemelvaart (Hand. 1,10). Hemelse uitzendkrachten die in dienst staan van God de Vader en de Zoon (Matt. 26,53) ten gunste van mensen. Uitgezonden om hen bij te staan die de redding als erfenis zullen ontvangen (Hebr. 1,14). Professionele diakenen die bijstand verlenen op momenten dat het nodig is (Gen. 16,7; Dan. 8,18; Matt. 4,11; Hand. 12,7). Maar ook liturgische geesten, die non stop God loven en prijzen (GK Ps. 89:3; Ps. 148,1-2; Luc. 2,13; Opb. 4-5). Zij worden niet moe om te zingen: Heilig, heilig, heilig bent U, HEER van de hemelse legers (GK 185:1). Die bekende Nederlandstalige TV-tune uit 1989 kan de prullenbak in, want hoezo, “engelen bestaan niet”? Jezus zelf vertelt over hen (Joh. 1,51), verwijzend naar de droom van aartsvader Jacob te Betel (Gen. 28,12). Engelen mogen ons, hoewel God met ons meer begaan is dan met hen (Hebr. 2,16), tot voorbeeld zijn! HEER, geef dat wij U gehoorzaam zijn en onze taak even gewillig en trouw vervullen als de engelen in de hemel doen (HC Zondag 49).
Klik hier voor een link naar het Youtube-filmpje