Door drs Piet Houtman
Respect is er altijd geweest, vanaf het begin toen het Gereformeerd Politiek Verbond met de eenling Pieter Jongeling in de Kamer kwam. Kamerleden waren bekwaam en droegen constructief bij aan het Kamerwerk, in een tijd dat ook de Boerenpartij en later de LPF (Lijst Pim Fortuin) toetraden en opmerkelijke zetelaantallen veroverden.
Naast het midden
Maar respect betekent nog geen macht en invloed. De voorlopers van de ChristenUnie behoorden tot ‘klein rechts. Heel geleidelijk groeide het aantal Kamerzetels. Aan de andere kant werden ‘grote partijen’ zoals het CDA en de PvdA kleiner. Er is nog steeds sprake van ‘het politieke midden’, maar het is afgekalfd; het is moeilijker om een meerderheidscoalitie te vormen.
‘Christelijke politieke partijen’ zijn nog steeds een begrip: CDA, ChristenUnie en SGP. Tegelijkertijd zijn de verschillen duidelijk. Het CDA is traditioneel een middenpartij, een bestuurderspartij en een grote partij. Het christelijk profiel is geleidelijk verbleekt: moslims werden toegelaten, en er is zelfs wel eens gesuggereerd de C van CDA van ‘christelijk’ te veranderen in ‘conservatief’ omdat dat de lading beter zou dekken. Een deel van de CDA-leden hoopt intussen nog steeds op een verlevendiging van de christelijke kleur, al is er weinig dat in die richting wijst.
Pikant schouwspel
Het onderscheid tussen ChristenUnie en CDA springt direct in het oog. Het weerspiegelt de realiteit van het christendom in Nederland. Ook in en tussen kerken spelen er verschillen tussen een dunne en een volle overtuiging.
Toch spreekt dat op de lange duur niet vanzelf. De ChristenUnie wilde niet als getuigenispartij aan de kant blijven staan. Ze is er niet om te preken, ze wil doelen bereiken. Niet zelden lukt dat. Maar de prijs is hoog. Deelname aan een regeringscoalitie betekent dat compromissen nodig zijn. Meer dan eens moet een meloen worden doorgeslikt en dat is geen verheffend gezicht. Hoe kun je én door de bocht gaan én je principes trouw blijven? Segers heeft het kunnen volhouden om dat uit te leggen tot aan zijn vertrek, maar de spanning zal zeker niet kleiner worden. Dat de idealen uit een religieuze bron voortkomen maakt de druk zwaarder en het schouwspel pikanter.
Christelijke integriteit
Blijvende voeding uit de bron lijkt mij het belangrijkste. De politici en hun medewerkers komen uit allerlei kerkelijke achtergrond. Hun persoonlijke keus voor een overtuigd geloof is voorwaarde voor hun rekrutering en deelname, maar trouwe kerkgang én wat zij daarbij meekrijgen blijft onmisbaar.
Deskundigheid kan worden bevorderd, vaardigheden geoefend, en in een rol kun je groeien. Maar integriteit moet staan. Dat is de ruggengraat van een christelijk politicus. Daardoor kunnen ze zich het meest onderscheiden. Daar zal niet alleen de achterban, maar ook het publiek hen op afrekenen. Een misstap is zo begaan en, ook bij vergeving, moeilijk te repareren.
ChristenUnie-werkers bidden met elkaar, voor hun dagelijks werk en voor hun onderlinge omgang. Trouw en intens gebed mag hun vertrouwen voeden, naast het besef dat hun achterban dat ook voor hen doet.